Nafarroako Osasun Publikoaren eta Lan Osasunaren Institutuak (ISPLN) lehen alerta ezarri du 2022ko beroagatik, aste honetan Nafarroan aurreikusitako tenperaturen igoera dela eta.Alerta laranja edo 2. mailakoa da (3tik) Foru Erkidego osorako, Estatuko Meteorologia Agentziak (AEMET) bihartik ostiralera bitartean egingo dituen aurreikuspenen arabera. Tuteran aurreikuspenen arabera, 40 graduko maximoak gaindituko dira astearte, asteazken, ostegun eta ostiral honetan, eta minimoak 23 gradutik gorakoak izango dira aldi berean. Nafarroako gainerako lekuetan, alertak hiru egun irauten du: asteazken, ostegun eta ostiraletan. Dena den, alertaren iraupena eguraldiaren iragarpenen arabera luza daiteke.Egoera horren aurrean, herritarrei gomendatzen zaie eguzkitik babestea, are sarriago hidratatzea, baita egarri sentsaziorik gabe ere, eta jarduera fisiko gogorragoak saihestea egunaren erdiko orduetan (12: 00etatik 17: 00etara), batez ere adinekoak, haurrak, langileak eta gaixotasun kronikoak dituzten pertsonak.Osasun eta tenperatura altuengatiko alertak hilabete honetan aktibatu den eta irailera arte garatzen den prebentzio plan baten parte dira. Zaintza-sistema hau 2004an jarri zen martxan lehen aldiz, aurreko urtean Europan izandako bero-boladaren ondoren. Beroarekin lotutako patologien ondorioz 10 pertsona hil ziren Nafarroan. Azken bi hamarkadetan, Foru Erkidegoan urtero beroarekin lotutako heriotza bat eta bi artean izan dira, hiru ekitalditan izan ezik: 2004, 2009 eta 2016.

19 urte hauetan hobekuntzak ezarri dira plan honetan gaixotasun eta beroaren ondoriozko heriotza gehiago detektatzeko eta tenperaturen igoeraren aurrean biztanleek jarraitu beharreko gomendioak aurreratzeko. Beroaren ondoriozko alertak Nafarroan erreferentziako tenperatura maximo eta minimoak gainditzen direnean aktibatzen dira. Horiek iaz eguneratu ziren, eta 36 graduko maximoa eta 21 graduko minimoa ezarri ziren Ebroko Erriberan, eta 36 graduko maximoa eta 18 graduko minimoa Nafarroako gainerako udalerrietan.

34 kasu beroarekin lotutako patologien urte bakoitzean

Beste gako bat izan zen 2018an kasuak aitortzeko sistema hobetu zenean. Hala, azken lau ekitaldietan, batez beste, beroarekin lotutako 34 gaixotasun izan dira udako hilabeteetan. 2021, ordea, ez zen oso urte beroa izan eta 30 kasu detektatu ziren. Hala ere, 2 pertsona hil ziren.

Aldaketa termikoek herritar guztiei eragiten diete, baina bereziki 65 urtetik gorakoei, 4 urtetik beherako haurrei, haurdun daudenei eta gaixotasun kronikoak, kardiobaskularrak, arnasketakoak eta mentalak dituztenei, besteak beste. Baita beroaren eraginpean dauden lanpostuetan, kanpoan garatzeagatik edo babes-ekipamenduak erabiltzeagatik lan egiten dutenei ere. Eta aisialdia dela eta, tenperatura altuko jarduera fisikoak egiten dituztenei (txirrindularitza, korrika egitea, ibiltzea).

Beroak osasunari eragin diezaioke eta nahasmenduak eta alterazioak eragin ditzake. Adibidez, karranpak, akidura, estres termikoa, deshidratazioa eta bero-kolpeak. Horregatik, garrantzitsua da prebentzioa eta arrisku-jarduerak saihestea, batez ere alerta-egunetan. Jarduera bat eten arren, sintomek bere horretan jarraitzen badute edo larruazal bero eta gorritua agertzen bada, kontzientziaren alterazioak, pultsu azkarra eta ahula, arnasketa azkarra eta azalekoa, baita konbultsioak ere, larrialdietako 112 telefonora deitu behar da.

Kasu gehienetan, aisialdiko eta laneko jardueretan.